Brokoli, lahanagiller familyasından olup, karnabaharın yakın akrabasıdır. Anavatanı İtalya olan brokoli, İtalyanca "broccolo" kelimesinden türetilmiş olup, "lahana filizi" anlamına gelmektedir. Romalı yazar Plinius'un yazılarında ve Apicius'un yemek kitabında brokoli, lahana benzeri bir bitki olarak tarif edilmiştir. Yakın Çağ Avrupası'nda egzotik bir bitki olarak görülen brokoli, 20. yüzyılın ilk yarısında İtalyan göçmenler tarafından Amerika Birleşik Devletleri'ne götürülmüştür. Türkiye'de ise brokoli son birkaç on yılda popülerlik kazanmıştır.

Brokoli, içerdiği maddeler açısından insan sağlığına oldukça faydalıdır. Brokolide bulunan "izotiyosiyanatlar" birçok kanser türüyle savaşta önemli rol oynayan bileşiklerdir. Bu bileşikler, sülfür bileşiklerinden oluştuğu için brokoliyi haşlasanız bile etkinliklerini kaybetmezler. İzotiyosiyanatların, karaciğerdeki bazı enzimler üzerine etkisi sayesinde, gıdalarla veya başka yollarla aldığımız kanserojen maddelerin hücrenin genetik şifresi olan DNA'ya zarar vermesini engellediği düşünülmektedir. DNA'nın hasar görmesi ise sıklıkla kanserin oluşumuyla sonuçlanır.

Brokoli, zengin bir C vitamini kaynağıdır. C vitamini, kanserle savaşta etkili bir antioksidandır. Ayrıca brokoli, A vitamini, çinko ve selenyum gibi kanserle savaşta etkili diğer vitamin ve mineraller açısından da zengindir. Selenyum, kanserle mücadelede en güçlü minerallerden biridir ve bir dönem kanser hastalarında selenyum tabletleri kullanımı yaygınlaşmıştır.

Brokoli, bağışıklık sistemini güçlendiren ve antibiyotik özelliklere sahip olan iki önemli özelliği bir arada barındırır. Güçlü bir bağışıklık sistemi enfeksiyonlara karşı daha fazla direnç anlamına gelir. Ancak antibiyotikler bağışıklık sistemini zayıflatabilirler. Bu nedenle antibiyotik kullananlar, tedavilerini vitaminlerle destekleyerek veya sağlıklı ve dengeli beslenerek bağışıklık sistemlerini güçlendirmeye çalışırlar. Brokoli, bağışıklık sistemini güçlendirmekte ve içerdiği pseudoantibiyotik özellikli etkin maddelerle prostatitise karşı etkin rol oynamaktadır.

Brokoli, kalsiyum ve folik asit açısından da zengin bir kaynaktır. Folik asit, bağışıklık sistemi için oldukça gereklidir çünkü akyuvar üretimi için kemik iliğinde gereklidir. Folik asit eksikliğinde kansızlık ve bağışıklık zayıflığı meydana gelir. Güçlü bir bağışıklık sistemi, kanserden korunmak için ilk kalkandır.

Brokoli, içerdiği bitkisel lifler sayesinde kabızlığı engelleyerek, kronik kabızlığa bağlı olarak uzun vadede kalın bağırsak kanseri riskini en aza indirir. Bu, gıdalardaki kanser yapıcı maddelerin bağırsak duvarına temasını engelleyerek gerçekleşir. Bu nedenle, brokoliden maksimum fayda sağlamak için kürler halinde tüketmek yerine yemeklerle birlikte, özellikle et yemeklerinin yanında tüketmek faydalıdır.

Brokoli sebzesinde bulunan güçlü antioksidan ve antikanserojen özelliklere sahip Sulforaphane maddesi, brokoli filizinde çok daha yoğun olarak bulunur. 1997 yılında Johns Hopkins Üniversitesi'nde yapılan çalışmalar, brokolinin tohumdan yeni çıkan 3-4 günlük filizlerinin sulforafan bakımından yetişkin sebzeye göre 50 kat daha yoğun olduğunu ortaya koymuştur. Yani bir tutam brokoli filizi yemek yaklaşık 2.5 kilo yetişkin brokoli sebzesi yemeye eşdeğerdir. Daha sonra dünyanın birçok saygın üniversitesinde yapılan araştırmalar bu tezi teyit etmiştir.

Brokoli filizi ve sulforafan, bağışıklık sistemimizin kanserlerle mücadele eden mekanizmaları üzerinde etkili olduğu için tüm kanser türleri üzerinde etkilidir. Ancak en etkili olduğu türler arasında meme, kolon, prostat, mesane, pankreas ve akciğer kanserleri bulunmaktadır. Sulforafanın bilinen hiçbir yan etkisi yoktur ve kemoterapinin aksine normal hücreler üzerinde zararlı bir etkisi yoktur.

Her gün brokoli yemeği yemek veya haşlayıp suyunu içmek sıkıcı olabilir, ancak özellikle mevsiminde bu sebzeyi her yemeğin yanında garnitür olarak sofraya koyma alışkanlığını kazanmak önemlidir. Hafifçe haşlanan brokolinin üzerine sızma zeytinyağı ve limon suyu gezdirip her yemeğin yanında biraz yemek, o gün vücudumuza aldığımız gıdalardaki kanserojen maddelerin etkisini azaltmaya yardımcı olacaktır.

100 gram çiğ brokolinin besin içeriği: